De gevierde Iraanse regisseur Jafar Panahi zal het Mill Valley Film Festival, dat op 9 oktober 2025 van start gaat in Californië, niet persoonlijk kunnen bijwonen.
Ondanks dat zijn nieuwste film, It Was Just an Accident, daar zijn Noord-Amerikaanse première beleeft, is Panahi naar verluidt niet in staat om een visum voor de Verenigde Staten te verkrijgen.
Het nieuws is bevestigd door de organisatie van het festival, die in een verklaring liet weten “diep teleurgesteld” te zijn dat de maker niet aanwezig kan zijn bij de vertoningen en nagesprekken.
Een terugkerend probleem voor Iraanse filmmakers
De visumproblemen van Panahi komen niet als een verrassing. De regisseur, die internationaal wordt geprezen voor zijn sociaal-realistische en vaak politieke films, heeft al jaren te maken met reisbeperkingen en juridische complicaties in eigen land.
Sinds zijn arrestatie in 2010 en het daaropvolgende filmverbod in Iran, heeft Panahi onder zware omstandigheden meerdere films gemaakt — vaak in het geheim of met beperkte middelen.
Zijn werk, waaronder Taxi Tehran (2015) en No Bears (2022), werd wereldwijd bekroond en geprezen als symbolen van creatieve moed en burgerlijke ongehoorzaamheid.
Dat hij nu opnieuw niet vrij kan reizen om zijn film te presenteren, wordt door velen gezien als een pijnlijk symbool van de blijvende censuur en politieke druk waarmee Iraanse kunstenaars worden geconfronteerd.
Over de film It Was Just an Accident
Panahi’s nieuwste film, It Was Just an Accident, vertelt het verhaal van een jonge vrouw die betrokken raakt bij een verkeersongeluk in Teheran — een gebeurtenis die haar leven en dat van haar omgeving op onomkeerbare wijze verandert.
De film onderzoekt thema’s als schuld, waarheid en morele verantwoordelijkheid binnen een maatschappij waarin vrijheid van meningsuiting onder druk staat.
Critici die de film al in Venetië zagen, noemden het werk “een intieme, maar vlijmscherpe aanklacht tegen onrecht en hypocrisie”.
Reacties uit de internationale filmwereld
De artistieke directeur van het Mill Valley Film Festival, Zoë Elton, verklaarde dat Panahi’s afwezigheid “een groot gemis” is, maar benadrukte dat zijn stem “ondanks alles gehoord zal worden” via zijn film.
“We tonen zijn film niet alleen om het werk, maar ook om wat hij vertegenwoordigt: de kracht van kunst als verzet,” aldus Elton.
Ook andere filmmakers spraken zich uit. De Franse regisseur Claire Denis noemde het “onacceptabel dat een kunstenaar van Panahi’s kaliber nog steeds door grenzen wordt gescheiden van zijn publiek”.
Symboliek en impact
Panahi’s voortdurende strijd om aanwezig te kunnen zijn bij internationale festivals illustreert hoe kunst en politiek onlosmakelijk met elkaar verbonden blijven in delen van de wereld waar expressie niet vanzelfsprekend is.
Zijn afwezigheid op het Mill Valley Film Festival wordt dan ook breder gezien als een oproep tot solidariteit binnen de mondiale filmgemeenschap — en als een herinnering dat film niet alleen entertainment is, maar ook een vorm van vrijheid.
