Op 7 december 2025 overleed Frans Weisz op 87-jarige leeftijd. Hij was een van de meest invloedrijke Nederlandse regisseurs van zijn tijd, met een oeuvre dat decennialang de filmcultuur vormgaf. Zijn leven omspande oorlog, kunst, twijfel en een onverwoestbare drang naar verbeelding.
Jeugd en Oorlogsjaren
Frans Weisz werd op 23 juli 1938 geboren in Amsterdam. Als Joodse jongen moest hij tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken op een boerderij in Limburg. Zijn vader werd gedeporteerd en overleed in Auschwitz; zijn moeder wist te overleven. Deze traumatische jeugd vormde een emotionele onderstroom die later in veel van zijn werk voelbaar bleef.
Opleiding en Vroege Carrière
Na een korte tijd aan de toneelschool vervolgde Weisz zijn roeping aan de Nederlandse Filmacademie. Hij zette zijn studie voort aan het toonaangevende Centro Sperimentale di Cinematografia in Rome. In 1966 maakte hij zijn speelfilmdebuut met Het gangstermeisje, een verfilming van een verhaal van Remco Campert.
Een Productief en Veelzijdig Oeuvre
In zijn lange carrière regisseerde Frans Weisz meer dan dertig films. Hij stond bekend om zijn literaire adaptaties, intense karakterdrama’s en artistieke gevoeligheid.
Met Rooie Sien (1975) gaf hij een krachtig portret van een vrouw die haar weg zoekt in een harde wereld. In 1981 volgde Charlotte, gebaseerd op het leven van kunstenares Charlotte Salomon — een van zijn meest persoonlijke en gewaardeerde films. Weisz stelde dat zijn leven in tweeën was verdeeld: “vóór Charlotte en na Charlotte.”
De Innerlijke Strijd van de Maker
Weisz werd door collega’s vaak omschreven als een perfectionist. Zijn dagboeken, gepubliceerd in Dagboek van een filmmaker (2023), tonen een creator die voortdurend balanceerde tussen inspiratie en onzekerheid. Twijfel, hoop, ambitie en een bijna existentiële drang om te filmen lagen aan de basis van zijn werk. Voor Weisz was film niet alleen een vak, maar een manier van leven.
Erkenningen en Nalatenschap
Frans Weisz werd meerdere malen bekroond met het Gouden Kalf, onder meer voor Leedvermaak en de dramaserie Bij nader inzien. In 2018 ontving hij de titel Officier in de Orde van Oranje-Nassau als erkenning voor zijn bijdrage aan de Nederlandse film. In 2022 werd de Frans Weisz Award ingesteld, ter ere van makers die met liefde en vakmanschap bijdragen aan film en televisie.
Zijn nalatenschap is omvangrijk en blijvend. Zijn films blijven getuigen van een leven gewijd aan verhaal, beeld en menselijke emotie.
