De Britse zender Channel 4 heeft aangekondigd te werken aan een nieuwe documentaire met de titel “Hitler’s DNA: Blueprint of a Dictator.” Het project wil via moderne genetische technieken het DNA van Adolf Hitler analyseren, een plan dat wereldwijd zowel nieuwsgierigheid als verontwaardiging oproept.
Volgens Channel 4-producenten zou het onderzoek “nieuwe inzichten bieden in de biologische en psychologische factoren die mogelijk hebben bijgedragen aan Hitlers gedrag.” De documentaire wil onder meer nagaan of er genetische aanwijzingen bestaan voor mentale stoornissen of erfelijke afwijkingen die een rol kunnen hebben gespeeld in zijn beruchte daden.
Wetenschappelijke ambitie of morele ontsporing?
Critici noemen het project een “grensoverschrijdend experiment” dat meer sensationeel dan wetenschappelijk zou zijn. Historici en ethici wijzen erop dat het idee van een “dictator-gen” gevaarlijk dicht in de buurt komt van pseudowetenschap en raciale determinatie, thema’s die juist door het nazi-regime werden misbruikt.
De University of Oxford-ethicus dr. Amelia Grant stelt dat “het reduceren van een historische misdadiger tot genetische afwijkingen een vorm van morele ontsnapping is. Het verplaatst verantwoordelijkheid van daden naar DNA.”
Toch verdedigen de makers hun aanpak. “We willen geen verheerlijking, maar begrip,” aldus regisseur Daniel Firth. “Door genetische data naast historische context te leggen, hopen we meer te leren over de biologie van macht en kwaad.”
Onzekere bron van het DNA
Een ander twistpunt is de herkomst van het vermeende DNA-materiaal. Channel 4 zou gebruikmaken van een oud stukje weefsel dat naar verluidt in Russische archieven ligt opgeslagen — mogelijk afkomstig van Hitlers schedel of tanden. De authenticiteit daarvan is echter nooit volledig bevestigd.
Reacties uit Duitsland
In Duitsland klinkt scherpe kritiek. Het Zentralrat der Juden in Deutschland noemde het idee “respectloos tegenover de slachtoffers van het nazisme”. Ook het Duitse ministerie van Cultuur liet weten de documentaire “met argwaan” te volgen en te hopen dat de ethische commissie van Channel 4 “een zorgvuldige afweging maakt.”
Een documentaire die vragen oproept
Of Hitler’s DNA: Blueprint of a Dictator ooit daadwerkelijk wordt uitgezonden, is nog onzeker. Maar het debat dat het plan al heeft losgemaakt, toont aan hoe gevoelig het thema blijft — zelfs tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
De documentaire dwingt tot reflectie over de grenzen tussen wetenschap, geschiedenis en sensatie. Misschien is dat op zich al haar grootste waarde.
